Ayvalık Memleketler arası Sinema Şenliği’nde Neandria, Büyük Kuşatma, Faruk, Karganın Uykusu, Eclipse, Touda’yı Herkes Seviyor, Bina, Traugott sinema takımları sinema sonrası söyleşilerde seyircilerle bir ortaya geldi. Genç Sinema öğrencileri ise Elizabeth Sankey, Cenan Hukuksal, Didem Akça, Reha Fazilet, Florent Herry, Aslı Özge ve Emre Erkmen ile gerçekleşen atölyelerinin akabinde projeleri için çalışmalarına devam etti.
MUBI Türkiye Direktörü Cem Altınsaray, sinema muharriri Okan Arpaç, sanatçı Can Aytekin ve şenlik danışmanı Fatih Özgüven Sinema Seçmek başlıklı konuşmada sinema seçme kriterleri üzerine konuşurken; Reha Fazilet “Dünyalar Oluşturmak” başlıklı bir konuşma gerçekleştirdi.
Neandria sinemasının gösterimi sonrası direktör Reha Fazilet, sinemanın ekolojik olarak sürdürülebilir imal sürecine dair, “Dar bütçeli sinemalarda bunu sağlamak çok sıkıntı. Birtakım gerekli şeyleri bulamadık fakat 6 bin 500 şişeyi önlemişiz, hiç kâğıt kullanmadık, plastik bir şey kullanmadık. Beni daha çok heyecanlandıransa bu türlü bir sorun yaratıp onun etrafında kolektif bir ruh oluşturmak ki şu an bence ülkemizde ya da dünyada en çok gereksinim duyduğumuz da bu, uygun bir şeyin etrafında birleşmek” dedi. Reha Fazilet, tıpkı vakitte şenlikte Eliza Levy imzalı Dünyalar Oluşturmak / Composing Worlds sineması üzerine bir konuşma yaptı. Sinema, Reha Erdem’in kendisine ilham veren düşünürlerden olduğunu söylediği Fransız antropolog Philippe Descola’nın görüşlerini derinlemesine inceliyor.
Festivalin “Yeni Bir …” Ödülü’ne bu yıl kurgu kolunda layık görülen Sinan Kesova imzalı “Büyük Kuşatma”nın gösterimi sonrasında direktör Kesova, senarist Arda Ekşigil, başrol oyuncuları Alp Öyken ve Asiye Dinçsoy, üretimciler Ilgım Coşar ile Alara Hamamcıoğlu ve sinemanın ses dizaynında imzası bulunan Ahmet Gürbüz izleyicilerle buluştu.
Sinan Kesova sinema sonrası yapılan söyleşide, “Arda ile sineması yazarken spesifik bir başlangıç noktamız yoktu ya da çoklukla bir çatı olur ya, işte şunun kıssasını yazalım, şöyle bir karakter olsa, haydi bunun da müziğe ilgisi olsun, haydi bir de oğlu olsun, kızı da olsa diyerek değil de hakikaten el yordamıyla yazdık. Münasebetiyle çok kuvvetli bir senaryo süreciydi. Sinema bir cenaze ile başlıyor ve bir aile görüyoruz. Başlarda o kadar da Macit karakterinin sineması değil. Sinema devam ettikçe natürel ki Macit sinemanın de merkezi haline geliyor. Bir taraftan da hakikaten kontrast, bir baba-çocuk münasebeti var. Bu da olağan ki düşündüğümüz bir husus. Yani aile olduğunuzda da beşerler ekseriyetle çocuklarına her şeyin en uygununu vermek ister lakin bu yalnızca niyetle de olabilen bir şey değil. Ya da yalnızca buna niyet etmek kâfi olmayabiliyor” diye konuştu.
Alp Öyken ise “Öncelikle teşekkür ederim. Çok hoşsunuz. Gençlerle çalıştım ve de genç kaldım. Makul bir hareket yaptım. 84’ümün baharında makul bir teklif geldiği kanısındayım. Çok rahat çalıştım, çok teşekkür ediyorum sizlere de” dedi.
“Karakter oynadığım öteki karakterlerden çok daha renkli ve farklıydı” diyen Asiye Dinçsoy şunları söyledi:
“Benim için asıl değişik olan bu karakterin bir akademisyen olmasına rağmen yaşadıkları. Kendini onaylatma muhtaçlığı yok aslında lakin baba onu onaylamak istiyor. Makbul bayan olma durumu. Öğretilmişlikler ve kabul edilişler aslında o statükoyla, sınıfla alakalı bir durum değil. Bir akademisyen olsanız da bayan olarak toplumda misal şeyler yaşıyorsunuz aslında. O manasıyla sinema çok farklı benim için.”
Aslı Özge, “İki Sinema Birden” kısmında yer alan sineması “Faruk”un söyleşisinde “Aslında sinema babamın oturduğu apartmanın kentsel dönüşüme gireceği bilgisi geldikten sonra başladı. Dört yaşımdan taşınana kadar oturduğum, annemi kaybettiğim konut orası. Münasebetiyle bütün bu anıların olduğu o meskeni kaybetme hissini, kameranın gerisine sığınırsak tahminen hafifletirim üzere bir sebeple başladı. Sonra baktım ki işler ciddiye gidiyor, değişik şeyler oluyor. İşte apartmanda toplantılar oluyor, komşular birbirine giriyor, tabaklar havalarda uçuyor. Sinema, bu iki durumun günümüzde kesişmesi aslında. Her şey meskende kilitleniyor” dedi.
“Karganın Uykusu” sinemasının gösterimi sonrası gerçekleşen söyleşiye direktör Tunahan Kurt, oyuncular Ahmet Ağgün ve Nesrin Yari ile görüntü yönetmeni Ziya Kasapoğlu katıldı. Tunahan Kurt, sinemasına dair, “Ben kısa sinemaların akabinde bir uzun metraj yapmak istiyordum ve öykü arıyordum. Birinci başta bir müdürün hayat kıssası olarak başlamıştım, kıssaya çalışırken küçüklüğümden bir an aklıma geldi. Adana’da kuzenimle damda yattığımız günlerde teyzem kuzenimin ayaklarını bağlıyordu. Teyzeme bunu neden yaptığını sorduğumda, abin uyurgezer damdan düşmesin diye, demişti. Bu anı bende dolanmaya başladı. Uyurgezerlik üzerine gitmeye başladım, çok da işlenmemiş bir husustu. Elimden geldiğince vakitsiz ve yersiz bir dünya kurmaya çalıştım. Net bir tarih içerisinde olmaktan çekindim, izleyiciyi 2013-2014 yıllarındaymışız üzere bir hissiyatın içerisine çekmeye çalıştım. Sinemada geçen göçmenlik konusunda ise öyküyü bunun üstüne kurmadığımı söyleyebilirim. Ne kadar vakitsiz ve yersiz bir sinema desek de, sinemanın geçtiği yerlerde tüm bu durumlar yaşanıyor, dünyanın sorunu birebir vakitte. Kıssanın doğal akışı içerisine yerleştirmeye çalıştık mülteci konusunu” dedi.
Festivalin dikkat cazibeli spor belgesellerinden Eclipse gösterimi direktör İpek Kent ve Efe Öztezdoğan, belgeselde yer alan sportmenler Ahmet Başkan, Ferhat Arıcan, Adem Asil, Nazlı Savranbaşı ve İbrahim Çolak’ın iştirakiyle gerçekleşti. Ağır ilgiyle geçen gösterim sonrası söyleşide jimnastikçi olarak yaşanan zorluklar ve gelinen nokta, belgeselin çekim sürecinde yaşananlar ve sportmenlerin adanmışlığı üzerine keyifli bir sohbet gerçekleşti. Söyleşi sonunda ise seyircilerin de sahneye çıkmasıyla bir hatıra fotoğrafı çektirildi.
Nabil Ayouch’un yönettiği Touda’yı Herkes Seviyor / Everybody Loves Touda sinemasının başrol oyuncusu Nisrin Erradi, gösterim için geldiği Ayvalık’ta izleyicilerle söyleşide buluştu. Erradi, şunları söyledi:
“Yönetmen Nabil ile Touda karakterini birlikte yarattık. Touda yaşadığı acıların izini gözlerinde taşıyan bir karakter. Hazırlıklara çok evvelden başladık. Ben bir müzikçi değilim ancak sinemada beş şarkıyı baştan sonra ben seslendirdim. Zanaatı öğrenebileyim diye gerçek bir şeyha ile yaşadım. Öbür müzikçilerin sesinin kullanıldığı da oldu. Şeyha kavramı 1900’lerden beri süren bir gelenek, Fas’ta klâsik müzikler söyleyen bayanlara verilen isim. Bu bayanlar özgürlükleri için savaş veriyor. Kendilerini tabir etmek için kullandıkları bir yol aslında. Sineması ben de sizinle bir arada ikinci sefer seyrettim. Sizin hissettiğiniz heyecanı ve sıcaklığı ben de hissettim.”
Andreas Lang, Almanya tarihinin çeşitli safhalarına tanıklık eden ve Nazi devrinde Almanya Merkez Bankası (Reichsbank) olarak da kullanılan binanın izini sürdüğü belgeseli Bina / The Building’in sinemaya dönüşme kıssasını şöyle açıkladı:
“Aslında bu proje bir standın modülü olarak tasarlandı. Sinemada izlediğiniz binanın fuayesinde hareketli bir ekranda gösterilecekti sinema ve ekran hareket ederken ses tasarımı da çok kanallı bir sistemle yerde dolaşacaktı. 2020 yılında pandemi başlayınca stant gerçekleşmedi ve sinema asıl hedeflendiği halde gösterilemedi. Ben de sinemanın görüntü arka dışında gösterebileceğini, izlenebileceğini düşündüm. Münasebetiyle pandemi projenin temel planlandığı halde gösterilmesini engellese de sinemanın öteki bir hayatı, öbür bir seyahati oldu. Sinemada gördüğünüz dökümanlar aslında halka kapalı değil lakin tekrar de zımnî bilgiler içeriyor, yalnızca müsaadeyle ulaşılabiliyor. Bunlar bir biçimde hem tarihî bir özet sunuyor hem de bugün hâlâ hayatımızı etkileyen mevzular.”
Almanya’da Nazilerin güç kazanmaya başladıkları periyotta Türkiye’ye gelen akademisyenlerin birincilerinden dilbilimci Traugott Fuchs’u odağına alan belgesel Traugott’un gösterimi sonrasında direktör Dirk Schäfer ve üretimci Richard Wittmann seyircilerin sorularını yanıtladı. Wittman sinemanın üretim süreciyle ilgili “Bütün bu arşivi araştırırken öykünün çok ruhsal bir tarafı olduğunu da fark ettik. Sineması izlerken de görmüşsünüzdür; Traugott Fuchs’un irtibat kurduğu, bir şeyler paylaştığı beşerler onu çok uygun hatırlıyor. Ben bir tarihçi olarak aslında gerçekleri ve tarihî boyutu sinemaya katmaya çalışırken, Dirk de insanların onu nasıl hatırladığını öne çıkartıp Traugott’un ruhunun da sinemada kalması gerektiğini savundu ve birlikte bunda karar kıldık” dedi.
(ANKA HABER AJANSI)