Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022’ye ait üretim sistemiyle hesaplanan Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Buna nazaran, Türkiye iktisadı geçen yıl yüzde 5,6, 2022’nin son çeyreğinde de yüzde 3,5 büyüme kaydetti. Üretim formülüne nazaran cari fiyatlarla GSYH, 2022’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 107 artarak 15 trilyon 6 milyar 574 milyon lira olarak gerçekleşti.
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak finans ve sigorta faaliyetleri toplam katma bedeli yüzde 21,8, hizmet faaliyetleri yüzde 11,7, mesleksel, idari ve dayanak hizmet faaliyetleri yüzde 9,9, bilgi ve irtibat faaliyetleri yüzde 8,7, öteki hizmet faaliyetleri yüzde 5,8, kamu idaresi, eğitim, insan sıhhati ve toplumsal hizmet faaliyetleri yüzde 4,8, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 4,3, sanayi yüzde 3,3 ve tarım kesimi yüzde 0,6 arttı.
ÜST ÜSTE 10 ÇEYREKTE BÜYÜME
Söz konusu periyotta inşaat dalı ise yüzde 8,4 azaldı. Kişi başına GSYH pahası, 2022’de cari fiyatlarla 176 bin 589 lira (10 bin 655 dolar) olarak hesaplandı. Böylelikle Türkiye iktisadı üst üste 10 çeyrektir büyümüş oldu.
BÜYÜME SAYILARINDA REVİZE
Öte yandan TÜİK, 2022 yılı birinci, ikinci ve üçüncü çeyrek büyüme sayılarında revizyona gitti. AA Finans Büyüme Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, 2022 yılının 4. çeyreğinde Türkiye iktisadının yüzde 2,8 büyümesini öngörmüştü. Ekonomistlerin 2022 yılının tamamına ait büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 5,2 seviyesinde olmuştu.
Buna nazaran, Türkiye iktisadı, geçen yıl yüzde 5,6, 2022’nin son çeyreğinde de yüzde 3,5 büyüdü. GSYH bilgilerinde revizyon yapıldı. 2022’nin birinci çeyrek büyüme verisi yüzde 7,6’ya, ikinci çeyrek büyüme verisi yüzde 7,8’e, üçüncü çeyrek büyüme verisi yüzde 4’e revize edildi. Üretim metoduyla GSYH varsayımı, geçen yılın 4’üncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 106,2 artarak 4 trilyon 800 milyar 717 milyon lira olarak gerçekleşti.
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, kelam konusu çeyrekte bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,9, takvim tesirinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran yüzde 3,5 arttı.
HANE HALKI EN SON TÜKETİM HARCAMALARI
Hane halkı en son tüketim harcamaları 2022’de bir evvelki yıl zincirlemiş hacim endeksine nazaran yüzde 19,7 arttı ve GSYH içindeki hissesi yüzde 57,5 oldu. Hane halkı kesin tüketim harcamaları, geçen yılın 4’üncü çeyreğinde 2021’in birebir devrine nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 16,1 yükseldi. Devletin kesin tüketim harcamaları yüzde 9, gayrisafi sabit sermaye oluşumu da yüzde 2,6 arttı.
Geçen yıl, 2021’in zincirlenmiş hacim endeksine nazaran mal ve hizmet ihracatı yüzde 9,1, ithalatı yüzde 7,9 arttı. Mal ve hizmet ihracatı, 2022’nin 4’üncü çeyreğinde bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 3,3 azalırken, ithalatı yüzde 10,2 artış kaydetti.
İŞ GÜCÜ ÖDEMELERİNDE ARTIŞ
İş gücü ödemeleri 2022’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 82,7, net işletme artığı/karma gelir yüzde 115,2 yükseldi. İş gücü ödemeleri geçen yılın 4’üncü çeyreğinde bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 103,3, net işletme artığı/karma gelir yüzde 104,9 artış kaydetti. İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma kıymet içindeki hissesi 2021’in birebir çeyreğinde yüzde 25,7 iken bu oran geçen yılın 4’üncü çeyreğinde yüzde 25,2 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin hissesi ise yüzde 57,5’ten yüzde 56,7’ye geriledi.