İlk gösterimi 7 Haziran’da Centre Pompidou’da gerçekleştirilen Bill Fontana’nın on kanallı ses yerleştirmesi “Sessiz Yankılar: Notre-Dame”, Paris’in sembolik yapılarından Notre-Dame Katedrali’nde yer alan dev boyutlardaki on adet çanın sesini yine duymayı sağlıyor.
Fontana’nın, çanların Paris’in ortam sesine karşılık veren titreşimleri kaydettiği ve kendine has üslubuyla insan kulağının işitebileceği hale getirdiği eser, bu mistik sesleri canlı bir temasla Paris’ten İstanbul’a taşıyor.
PARİS’TEN SONRA BİRİNCİ SEFER ARTER’DE
Sergiye ait basın mensuplarına açıklamada bulunan sanatçı, eşyaların ve yapıların dış seslere titreşimleri üzerine uzun mühlet düşündüğünü belirterek, şunları aktardı:
“1980’lerde Japonya’da uzunca vakit geçirme bahtım oldu. Kyoto’daki bir Budist tapınağında hem Budizm hem de meditasyonla çok yakın tecrübeler yaşadım. Bu tecrübelerin en kıymetlilerinden biri bir Budist rahibin daire formundaki bir çanı çalarak sizi meditasyona çağırmasıydı. Bu noktada emel, sesin varlığını ve bütünlüğünü daima takip ederek beyninizdeki niyetlerden uzaklaşmak ve sesle bir olmak üzerine heyetiydi. Bu tecrübe, sonrasında Budist tapınağındaki farklı çanlara ivmeölçerler yerleştirerek ölçülebilir hale getirme talihini getirdi. Notre-Dame yangınından sonra çanların ziyan görmemesi ve tıpkı halde gizlice tınılıyor olmaları bana bu yapıtı yaratma fikri verdi.”
Bill Fontana, projeyi birinci tasarladığında Notre-Dame Katedrali’ndeki çanların yanına yaklaştırılmayacağını düşündüğünü kaydederek, “Çanlara ivmeölçerler yerleştirildi ve çok yaygın kullanılmayan bir sistemle dünyanın rastgele bir yerine bu çanların sessiz titreşimlerini iletecek bir sistemi kurmuş durumdayız. Paris dışında bu yapıtın yerleştirildiği birinci müze Arter oldu. Fakat umuyorum ki bu sistem farklı müzeler ve kültür kurumlarında da yer alma bahtı bulacak” dedi.
SESSİZ YANKILAR: NOTRE-DAME SES YERLEŞTİRMESİ HAKKINDA
ABD’li sanatçı, onarımı 2024’e kadar devam etmesi planlanan Notre-Dame Katedrali’nin en eski çanı “Emmanuel”in ve öbür dokuz çanın Paris’in ortam seslerine karşılık veren titreşimlerini Fransız yetkililerin verdiği özel müsaade sayesinde ve çanların her birine yerleştirdiği ivmeölçerler aracılığıyla kaydederek kendine mahsus biçimiyle insan kulağının işitebileceği hale getirdi.
Eser, John Cage’in “Müzik süreğendir; kesintiye uğrayan yalnızca dinleme eylemidir” fikriyle münasebet kurarken, Arter’e de Centre Pompidou’dan sonra projeye mesken sahipliği yapan dünya müzelerinin birincisi olma ayrıcalığını yaşatıyor.
Arter binasının -3. katında konumlandırılan on hoparlörle ziyaretçilerin keşfine açık bir ses ortamı meydana getiren Sessiz Yankılar: Notre-Dame, 4 Aralık’a kadar deneyimlenebilecek.
IRCAM – Centre Pompidou’nun sanatkara özel olarak sipariş ettiği “Sessiz Yankılar: Notre-Dame”, iki kurumun ortak üretimi olarak Bill Fontana Studio, Stephanie Camu ve Southern – Partners Artist Management tarafından hayata geçirildi.