Geçen hafta Fed ve ECB’nin yanı sıra İngiltere, İsviçre, Norveç, Hindistan ve Kanada başta olmak üzere birçok ülke merkez bankasının faiz artırımına gitmesiyle resesyon kaygıları derinleşirken, piyasalarda oynaklık arttı.
Küresel hisse piyasalarında, geçen hafta merkez bankalarının faiz artırımlarının devam edeceği sinyali vermesinin akabinde artan resesyon telaşları ile risk iştahı azalırken, gelecek hafta Türkiye ve Japonya merkez bankalarının faiz kararı ile ağır data gündemi takip edilecek.
Dünyanın önde gelen 3 merkez bankasının faiz kararının yanı sıra enflasyon ve resesyon ikileminin giderilmesi açısından kritik dataların takip edildiği geçen hafta, piyasalarda oynaklık yüksek seyretti.
Birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankası, mali sıkılaştırmaya devam etti
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) akabinde Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası da (BoE) sıkılaşma suratını azaltmasına rağmen “şahin” duruşlarını korurken, açıklanan makroekonomik bilgiler her ne kadar enflasyonda düşüşe işaret etse de ekonomilerde zayıflamanın sürdüğünü ortaya koydu.
Öte yandan enflasyonist baskıların artacağı beklentileriyle İsviçre, Norveç, Hindistan, Kanada, Tayvan ve Meksika üzere birçok ülke merkez bankası da faiz artırımına devam etti.
Bu gelişmelerle ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,63 düzeylerinden düşüşe geçerek yüzde 3,48’de dengelendi. Dolar endeksi 103,4 ile 6 ayın en düşük düzeyini görmesinin akabinde haftayı yüzde 0,1’lik azalışla 104,8’den tamamladı.
Emtia piyasalarında ise artan resesyon telaşlarının dolar endeksindeki düşüşü dengelemesi ile oynaklık yüksek seyretti. Altının ons fiyatı, haftanın birinci yarısında 1.824,5 dolarla 30 Haziran’dan bu yana en yüksek seviyeyi test etse de bu düzeyden gelen satışlarla düşüşe geçti ve haftayı 0,3 kayıpla 1.791,3 dolardan tamamladı.
Haftanın birinci yarısında 83,2 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı ise perşembe ve cuma günkü sert düşüşlerin tesiriyle karlarının bir kısmını geri verdi ve haftayı yüzde 3,4 artışla 79,4 dolardan kapattı.
Fed’in sonuncu faiz oranı beklentisi yükseldi
Fed Açık Piyasa Komitesi (FOMC), yılın son toplantısında siyaset faizini 50 baz puan artırarak 15 yılın en yüksek düzeyi olan yüzde 4,25-4,50 aralığına yükseltti.
Banka, her ne kadar faiz artırım suratını yavaşlatsa da projeksiyonlar Fed üyelerinin federal fon oranına ait varsayımlarının 2023 sonu için yüzde 4,6’dan yüzde 5,1’e, 2024 için yüzde 3,9’dan yüzde 4,1’e yükseldiğini ortaya koydu.
Fed Başkanı Jerome Powell, toplantının akabinde yaptığı açıklamada, enflasyonda gerilemeye ait daha net deliller görülmesi gerektiğini söyledi.
Politika faizinde 50 baz puanın tarihi olarak büyük bir artış olduğunu vurgulayan Powell, “Hala gidecek yolumuz var. Bugünden sonra faiz oranlarını ne süratle artırdığımız değil, nereye kadar artırdığımız ve orada ne kadar kalacağımız değerli.” dedi.
Fed’in 2024’e kadar faiz indirimlerine başlaması beklenmiyor
Analistler, Fed’in gelecek yıl faiz artırımlarına devam edeceği ve 2024’e kadar siyaset faizinde indirim sürecinin başlamayacağına işaret ettiğini, beklenenden düşük enflasyon datalarına karşın bankanın sıkı duruşunu koruduğunu söyledi.
Sıkılaşma suratı azalmasına rağmen, devam edecek faiz artırımlarının halihazırda karışık sinyaller veren iktisada dair resesyon telaşlarını artırdığını vurgulayan analistler, gelecek periyoda dair yetkililerin kelamla yönlendirmelerinin yakından takip edileceğini kaydetti.
Makroekonomi data tarafında, ABD’de ekimde yüzde 7,7 seviyesinde gerçekleşen Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki (TÜFE) yıllık artış, kasımda yüzde 7,1’e geriledi. TÜFE’deki aylık artış oranı da ekimde bulunduğu yüzde 0,4 düzeyinden kasımda yüzde 0,1’e indi. Beklentilerin altında kalan datalar, enflasyonda en berbatın geride kaldığı umutlarını artırırken, ülkede sanayi üretimi, perakende satışlar ve imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) bilgileri iddiaların altında kaldı.
Bu gelişmelerle geçen hafta New York borsasında satıcılı bir seyir izlendi. Dow Jones endeksi yüzde 0,82’lik, Nasdaq endeksi yüzde 3,12’lik ve S&P 500 endeksi yüzde 2,33’lük kayıpla 7 Kasım haftasından bu yana en düşük düzeyden kapandı.
Yatırımcılar gelecek hafta ABD’de konut başlangıçları, cari istikrar, tüketici inanç endeksi, 3. çeyrek revize büyüme, ferdî gelir ve harcamalar ile sağlam mal siparişleri bilgilerini takip edecek.
ECB’nin kararları “şahin” algılandı
Avrupa tarafında, geçen hafta genelinde merkez bankalarının faiz kararlarının yanı sıra ağır bilgi gündemi takip edilirken, azalan risk iştahının tesiriyle hisse ve tahvil piyasalarından çıkışlar hızlandı.
ECB, üç temel siyaset faizini 50 baz puan artırarak 2008’den bu yana en yüksek düzeye çıkarırken, enflasyon görünümünün kıymetli ölçüde üst istikametli revize edildiği bildirildi. Banka, 2023’ün mart ayından itibaren varlık alım programının düşürüleceğine de işaret etti.
ECB Başkanı Christine Lagarde, karar sonrası düzenlenen basın toplantısında, “Enflasyonun hala çok yüksek olması ve (ilerleyen süreçte) üstte kalacağının varsayım edilmesi nedeniyle faiz oranlarını kıymetli ölçüde daha fazla yükseltmeyi umuyoruz.” sözlerini kullandı.
Politika faizini 50 baz puan artırarak yüzde 3,50 ile Ekim 2008’den bu yana en yüksek düzeye çıkaran BoE’nin karar metninde de kalıcı enflasyon baskısıyla karşı karşıya kalınması durumunda güçlü bir biçimde yanıt verileceği vurgulandı. Öte yandan, faiz artırım boyutu konusunda üyeler ortasındaki ayrışma dikkati çekti.
Makroekonomi bilgi tarafında, Euro Bölgesi’nde ekimde yüzde 10,6 olan yıllık enflasyon, kasımda yüzde 10,1 ile çift hanede kalmaya devam etti. Almanya’da enflasyon bilgilerine ait yapılan ikinci kestirimler ise öncü bilgilere kıyasla bir revizyona işaret etmedi. Buna nazaran ülkede TÜFE kasımda aylık bazda yüzde 0,5 gerilerken, yıllık bazda yüzde 10 artış kaydetti. İngiltere’de de ekimde yüzde 11,1 ile son 41 yılın doruğuna yükselen yıllık enflasyon, kasımda yüzde 10,7’ye geriledi.
Enflasyon tarafında olumlu ilerlemeye rağmen bölgede açıklanan imalat sanayi ve hizmet kesimi PMI ile sanayi üretimi dataları karışık bir tablo ortaya koydu.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 3,32, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 3,37 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,93 paha kaybetti. Euro/dolar paritesi 1,0615 ile 6 Haziran’dan bu yana en yüksek haftalık kapanışını gerçekleştirdi. 10 yıllık tahvil faizi de Almanya’da yüzde 2,21, Fransa’da yüzde 2,75 ve İtalya’da yüzde 4,41 ile 5 haftanın en yüksek düzeyini test etti.
Avrupa tarafında gelecek haftanın bilgi gündeminde Almanya’da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), Euro Bölgesi’nde tüketici fiyat endeksi, İngiltere’de 3. çeyrek büyüme dataları öne çıkarken, Londra Borsası cuma günü tatil nedeniyle yarım gün süreç görecek.
Çin’de Kovid-19 salgını gelişmeleri gündemin odağında
Asya tarafında geçen hafta Çin’de Kovid-19 salgınına dair gelişmeler gündemin odağındaki yerini korurken, bölgede açıklanan ekonomik bilgiler zayıf bir görünüm sunmaya devam etti.
Japonya’da ÜFE kasımda aylık yüzde 0,6 ve yıllık yüzde 9,3 artarak yükseliş eğilimini sürdürdü. Ülkede sanayi üretimi aylık yüzde 3,2 ve yıllık yüzde 3 artışla beklentileri karşılamadı. Çin’de de perakende satışlar kasımda yıllık yüzde 2,2 ile varsayımların altında kalarak zayıf tüketici talebinin sürdüğüne işaret etti.
Öte yandan ABD idaresi, ortalarında Çinli çip üreticisi Yangtze Memory Technologies’in de bulunduğu 36 Çinli teknoloji şirketini kara listeye aldı.
Nisan ayında vazife müddeti dolacak olan Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Haruhiko Kuroda’nın yerine gelecek adaylara ait haber akışı da yakından takip edilirken, koltuk değişiminin BoJ’un para siyasetinde nasıl bir değişime yol açacağı tartışmaları başladı. Buna rağmen bankanın, gelecek haftaki toplantıda siyaset faizini ultra düşük düzeyde tutması bekleniyor.
Bu gelişmelerle geçen hafta genelinde Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,34, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,22, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,21, Hindistan’da Sensex endeksi yüzde 1,36 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,26 kıymet kaybetti.
Asya’da gelecek hafta BoJ’un faiz kararının yanı sıra Japonya’da ekim ayı enflasyon dataları izlenecek.
Yurt içi piyasalar müspet ayrışmaya devam etti
Yurt içi piyasalarda geçen hafta sanayi üretimi ve ödemeler istikrarı dataları takip edilirken, hisse piyasaları dünya borsalarından müspet ayrışmaya devam etti.
Takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, ekimde geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 2,5 ile beklentilerin hayli üzerinde gelirken, bu periyotta cari süreçler hesabı da 359 milyon dolar ile beklenenden az açık verdi.
Küresel çapta azalan risk iştahına rağmen BIST 100 endeksi geçen hafta yükseliş eğilimini sürdürdü. Tarihi tepesini 5.302,14 puana taşıyan endeks, haftalık bazda da yüzde 4,18 bedel kazanarak 5.214,29 puandan kapandı. Endeks böylelikle, tarihinin en yüksek haftalık kapanışını da geliştirmiş oldu.
Dolar/TL ise 18,57-18,72 bandında hareket ettiği haftayı yatay seyirle 18,6477’den kapattı.
Yurt içinde gelecek hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz kararının yanı sıra tüketici itimat endeksi verisi takip edilecek.
Geçen ayki toplantısında siyaset faizini 150 baz puan azaltarak yüzde 10,5’ten 9’a çeken TCMB, faiz indirim döngüsünün sonlandırıldığı sinyalini vermişti.
(AA)