Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Kısmı, Bitki Müdafaa Kısmı, Ziraî Biyoteknoloji Kısmı ile Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Etraf Muhafaza Teknolojileri Kısmı’nda vazife yapan Dr. Hasan Yılmaz, Doç. Dr. Fatih Dağlı, Dr. Öğr. Üye. Nurdan Topakcı, Prof. Dr. Murad Çanakcı, Prof. Dr. Davut Karayel, Prof. Dr. M. Fatih Cengiz ve Prof. Dr. Mehmet Topakcı’nın katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada, dirençli ziyanlı popülasyonlarına karşı alternatif bir doğal biyopestisit olarak kullanılabilme potansiyeline sahip sıvı üretildi. Ziraî artıklardan ziraî girdi üretiminde farklı bölümlerin iş birliği ile yürütülen kapsamlı çalışmanın bulguları kıymetli bir milletlerarası mecmuada makale olarak yayımlandı.
Araştırma takımında yer alan Dr. Hasan Yılmaz, çalışmanın birinci basamağında ziraî artıkların katı yakıt olarak değerlendirilmesinin amaçlandığını söyledi. Dr. Hasan Yılmaz, “Bu gayeyle dünyada ve ülkemizde büyük atık potansiyeli bulunan mısır sapları kullanıldı. Bu kapsamda mısır sapları sıkıştırılarak pelet formuna getirildi. Akabinde TÜBİTAK dayanağıyla grubumuzun geliştirdiği bir reaktörle torefikasyon (oksijensiz ortamda kavurma) metodu uygulanarak mısır sapı peletlerinden biyokömür elde ettik. Bu süreçte ortaya çıkan sıvıyı yakalamayı başardık ve bu likit formundaki eserin biyopestisit özelliklerinin belirlenmesi için uzman hocalarımıza başvurduk” diye konuştu.
YÜZDE 100’E YAKIN ÖLDÜRÜCÜLÜK
Çalışma grubundan Doç. Dr. Fatih Dağlı ve Dr. Öğretim Üyesi Nurdan Topakcı tarafından laboratuvarda yapılan testler sonucunda biyopestisit özellikteki bu sıvının, değerli ziyanlı cinslerden biri olan ve tarım eserlerinde randıman kaybına yol açan kırmızı örümceklerin yumurta ve erginlerine karşı yüzde 100’e varan öldürücü tesir gösterdiği belirlendi.
HEM EKONOMİK HEM ETRAF DOSTU
Çalışmayla bitkisel atıkların güç için tekrar kullanılabilir formlara dönüşümü sürecinde doğal olarak ortaya çıkan biyopestisit nitelikteki sıvıların, hem ekonomik hem de etraf dostu bir tahlil sunarak, sürdürülebilir tarım uygulamalarına katkı sağlayabilecek değerli bir potansiyele sahip olduğu ortaya koyuldu. Bu inovatif prosedürün, kimyasal pestisitlerin yol açtığı olumsuz çevresel tesirleri de azaltarak tarımda daha inançlı ve tabiat dostu bir yaklaşım sunduğu belirtiliyor. Bilhassa mısır sapı üzere yaygın ve maliyeti düşük ziraî atıkların kullanılması, tekniğin tarım dalı için ekonomik bir tahlil olması bekleniyor. Böylelikle çiftçilerin hem düşük maliyetle zararlılarla çaba edebileceği hem de çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunabileceği tabir ediliyor.
ZARARLILARLA ÇABADA ALTERNATİF METOTLARA KATKI
Prof. Dr. M. Fatih Cengiz, “Ülkemizde ve dünyada önemli bir potansiyele sahip ve hâlihazırda ekonomik olarak kâfi seviyede kullanım alanı bulamayan ziraî atıkların bu kapsamda değerlendirilebilmesi ekonomik öngörülerin yanında insan sıhhatini tehdit eden pestisitlere alternatif pahalı kimyasalların üretilebilmesine imkân sağlaması açısından büyük ehemmiyet arz etmektedir” diye konuştu.
TARIMSAL ZARARLILARLA GAYRETTE YENİ DÖNEM
Çalışma, ziraî atıktan elde edilen biyopestisit özellikteki sıvıların zararlılarla gayrette kullanılabileceğini göstermesi ve doğal biyopestisit üretimine imkan sağlaması bakımından yeni araştırmalara da kapı açıyor. Ziraî zararlılarla uğraşta yeni bir devrin habercisi olabilecek çalışma kimyasal pestisitlere bağımlılığı azaltarak, daha sürdürülebilir bir tarımın geleceğine yer hazırlaması bakımından da dikkat çekiyor. Bulunan formülün, AB Yeşil Mutabakatında 2030 yılına kadar pestisit kullanımının yüzde 50 azaltılması hususu nedeniyle de değerli olduğu vurgulanıyor.