İSTANBUL (İGFA) – Beyindeki birtakım hücrelerin olağandışı elektrik sinyali yollamasıyla ortaya çıkan ve şuur kaybı ile istemsiz hareketler biçiminde nöbetlerle seyreden epilepsi, tedavi edilmezse hastanın hayatını zorlaştırabiliyor, dahası önemli yaralanmalara neden olabiliyor. Günümüzde ise ilaç tedavisiyle hastaların nöbetleri önlenebiliyor yahut sıklığı azaltılabiliyor.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaşar Bayri, nizamlı ilaç kullanımına karşın epilepsi hastalarının yüzde 30-40’ında nöbetlerin devam ettiğine dikkat çekti.
İlaca direnç gösteren nöbetlerde, uygun hastalarda cerrahi süreç gündeme geldiğine vurgu yapan Doç. Dr. Bayri, cerrahi prosedürde gaye, nöbetleri ortadan kaldırmak yahut sıklığını azaltmak, nörolojik ziyanları önlemek ve ilaçların yan tesirlerini azaltıp, ömür kalitesini arttırdığına dikkati çekerek, günümüzde epilepsi cerrahisinden yaklaşık yüzde 80 oranında muvaffakiyet elde edildiğini söyledi.
Doç. Dr. Yaşar Bayri, nöbetlerin tipinin kaynaklandıkları bölge ve yayılım haline nazaran değişiklik gösterdiğini belirterek, “Nöbetler düşme ve şuur bozukluğu atakları; yalnızca şuurun bozulduğu ve korkmuş anlamsız bakışlar; mimiklerde dehşet, hayret, huzursuzluk yahut ifadesizlik; gülme ve ağlama; el ve parmaklarda tekrarlayan hareketler biçiminde gelişebilir. Büyük nöbetlerde şuur kapanır, vücut kasılır ve idrar kaçırma oluşabilir. Şuur açılıncaya kadar tam şuur kapanıklığı, baş karışıklığı ile sersemlik hissi periyodu olur”
Epilepsinin asıl tedavisi antiepileptik ilaçlar ile nöbetleri engellemek olsa da, tertipli ilaç kullanımına karşın hastaların yüzde 30-40’ında nöbetler devam ediyor. Bu tip epilepsiye ‘ilaca dirençli epilepsi’ deniliyor. Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaşar Bayri, “Böyle durumlarda nöbetleri ortadan kaldırmak yahut sıklığını azaltmak, nörolojik ziyanları engellemek ve ilaçların yan tesirlerini azaltmak için cerrahi yol gündeme gelir. Lakin ilaca dirençli her epilepsi hastası cerrahi metot için uygun bir aday olmayabilir. Bu nedenle hasta öncesinde çok detaylı bir incelemeden geçer” diye konuştu.
Cerrahi usul için uygun olan hastalarda ameliyat öncesinde, epileptik aktivitenin nedenini tespit etmek için Görüntü EEG monitörizasyonu yapıldığını belirten Doç. Dr. Yaşar Bayri, bu süreci ise şöyle özetledi:
“Bunun için en az 48 saat boyunca daima EEG’si çekilerek görüntü kaydı alınan hasta nöbet geçirmesi tarafında uyarılır. EEG kaydı ve nöbet sırasındaki görüntü manzaralarıyla; nöbetin tipi ve beyinde hangi bölgeyi işaret ettiği, tek odaktan mı kaynaklandığı, yoksa birden fazla odağı mı olduğu tespit edilir. Ayrıyeten beyin MR, işlevsel MR, MR spektroskopi görüntülemeleri, PET ile SPECT üzere incelemelerle beyinde bir lezyon olup olmadığı, olağandışı kanlanma bölgesi varlığı ya da metabolitlerin dağılımında uygunsuzluk gösteren bir bölge olup olmadığı üzere pek çok detaya bakılır. Bunların yanı sıra nöropsikolojik testler yapılarak etkilenmiş beyin işlevleri belirlenir. Epilepsi cerrahisinde hastada nöbet kaynağı belirlenmişse, kıymetli merkezlere ziyan gelmemesi kaydıyla o bölge çıkarılıyor. Şayet birden fazla odak varsa, o vakit ameliyat sırasında beyin üzerine intraoperatif EEG elektrodları serilerek EEG kaydı alınıyor ve tespit edilen olağandışı bölgeler çıkarılıyor. Saptanan odak hareket merkezi, konuşma merkezi üzere yerleri işaret ediyorsa, bu bölgelere de nöbetin yayılmasını önlemek maksadıyla irtibat yollarını bozan teknikler uygulanıyor. Ameliyat öncesi yapılan incelemelerde odak saptanamadığı takdirde, tekrar nöbetin yayılımını önleyen, temas yollarını bozucu cerrahiler ya da vagal hudut stimülatörü takılması ameliyatı yapılabiliyor”.