CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, TBMM Genel Kurulu’nda; “Hiçbir iktidar seçim sırasında sıkmaz, tasarruf etmez, seçim iktisadı uygular. Ancak buradaki seçim iktisadını aşmış, yıkım iktisadına dönüşmüş vaziyette. Sonuçta bu ülke bizim ülkemiz, biz bu ülkede yaşayacağız; geleceğimizi de çocuklarımızın geleceğini de düşünmek zorundayız” dedi.
TBMM Genel Heyeti’nde bugün Toplumsal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Kimi Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşülüyor. Kanun teklifi hakkında kelam alan CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, şunları söyledi:
“Bir program kelam konusu değil, bir programdan mahrum yürütme erki maalesef”
“Sizce yürütme erkinin bir iktisat siyaseti var mı? Var aslında, bir iktisat siyaseti var lakin bu iktisat siyaseti ‘Seçime kadar bu işi götürelim, seçime kadar gidelim; ondan sonrası Allah kerim’ siyaseti. Bu türlü bir siyaset olmaz doğal ki. Bir program kelam konusu değil, bir programdan mahrum yürütme erki maalesef.
Mesela, 2022’nin Orta Vadeli Programı’nda (OVP) gayrisafi ulusal hasıla 7 trilyon 880 milyar olarak görülmüş. Yıl sonu prestijiyle 14 trilyonu geçecek yani yüzde 100’e yakın bir farklılık kelam konusu olacak. Bir bütüncül iktisat programı olan yönetimin, bir hükûmetin, kabinenin bu türlü bir kusur yapmaması lazım yani gayrisafi ulusal hasılada yüzde 100’e yakın bir yanılgı var. Mesela ticaret açığı 2022 için 51 milyar dolar olarak öngörülmüştü, yıl sonu amaçları 110 milyar dolar olarak fakat tutabildi. 110 milyar dolar; bu, cumhuriyet tarihinin en büyük açığı. Mesela cari açık 18,6 milyar olarak öngörülmüştü, o da 50 milyar dolara yaklaştı.
“Hedefler şaşıyor”
Hedefler şaşıyor, bir bütüncül program yok, kâğıt üzerinde olsa da bunu uygulama iradesi yok zira her şey seçime endeksli götürülmeye çalışılıyor. Bu türlü bir anlayışla da başarılı bir iktisat programının olması mümkün değil. Münasebetiyle, kamu çalışanları için, emekliler için getirilmeye çalışılan bu düzenlemelerde de başarısızlıklar var. Hem kamu çalışanları için hem emekliler için güzel bir düzenleme yapılmamış vaziyette hem de iktisat açısından, ülke açısından, ülke hazinesi açısından, ülke iktisadı açısından çok berbat bir düzenleme yapılmış. Ülke istikrarları bozulmuş, ekonomik istikrarlar bozulmuş. İktisat, istikrar demektir, beklenti demektir. İstikrarlar altüst olunca maalesef düşünceler da baş göstermiş.
“Dünyada da kriz var lakin bizdeki kriz dünyadaki krizin kat kat fazlası”
Ekonomik durum makus, dünyada da kriz var, bizde de kriz var lakin bizdeki kriz dünyadaki krizin kat kat fazlası. Bizde asıllı bir kriz var, buhran olarak nitelendirebileceğimiz boyutlarda bir kriz kelam konusu. Dünyadaki krizin, dünyadaki enflasyonun kat kat üzerinde problemlerimiz, problemlerimiz var fakat bu kadar sıkıntılı, dertli bir periyot geçirmekte olmamıza karşın olağan bir seçim kelam konusu ancak seçim iktisadını de aşan birtakım uygulamalar var. Mesela Sosyal Güvenlik Kurumu 2023 yılında hazineden ne kadar takviye alacak, yardım alacak? Hazineden SGK’ya 582 milyar dayanak gelecek. EYT’yle, bu kanunla birlikte çok çok fazlası kelam konusu olacak, 1 trilyon lirayı bulacak. Bunları yapıyoruz lakin bir taraftan da bu kurumları da bu sistemi de bunun geleceğini de düşünmek zorundayız. Buna ait hiçbir şey yapılmış vaziyette mi? Yok. Yani primlerin artışıyla ilgili, toplumsal güvenlik ıslahatı hazırlanmasıyla ilgili, aktif-pasif oranıyla ilgili hiçbir hazırlık var mı? Yok. Anladım, önümüzde de bir seçim var, hiçbir iktidar seçim sırasında sıkmaz, tasarruf etmez, seçim iktisadı uygular fakat buradaki seçim iktisadını aşmış, yıkım iktisadına dönüşmüş vaziyette. Sonuçta bu ülke bizim ülkemiz, biz bu ülkede yaşayacağız; geleceğimizi de çocuklarımızın geleceğini de düşünmek zorundayız.
Kasıma kadar 20 milyar açık vermişti bütçemiz. Aralıkta bir kanun çıkardık, ek olarak 473 milyar lira borçlanma yetkisi aldı iktidar. 473 milyar lira aralığın sonlarında çıktı. Yani o tarihten sonra 473 milyar lira borçlanacak mı 2022 için? Yok. Bunun birçok 2023’te borçlanılacak yani seçimler için borçlanılacak bir meblağ olacak, 2023’e aktarılacak. 2023’teki bütçe açığı ne kadar? 659 küsur milyar lira, 473 milyar lira da buradan 1 trilyonu geçecek borçlanma, 2023 için seçim öncesi kullanılacak borçlanma 1 trilyonu geçecek. Bu, ülke için birebir vakitte yıkımdır. Bunları düşünmek zorundayız, bunların karşılığının olması gerekir. Karşılığı nasıl olacak? Altı ay evvel yaptığımız ek bütçede olduğu üzere enflasyonla olacak. Enflasyon nedir? Halktan alınan, halkın ezilmesi suretiyle halkın gırtlağından alınan meblağlardır. Devlet idaresinin yanlış yapılması, iktisat idaresinin yanlış olması sonucu alınan meblağlardır. Yeniden, o formda alınacak, bunun karşılığı bu türlü olacak lakin bunlar hakikat değil, bunlar ülkeye hayır getirecek işler değil.
“Seçimler sırasında aşağı üst 1 trilyon lira da ek bir borçlanma hakkı elde etmiş vaziyette iktidar”
Yani seçimler sırasında aşağı üst 1 trilyon lira da ek bir borçlanma hakkı elde etmiş vaziyette iktidar, bunu veriyoruz; bununla birlikte, ülkeye çok büyük kahırlar da gelecek demektir. Pekala, biz bunları yapmak zorunda mıyız? Yapmak zorundayız. Artık, 14 milyona yakın emekli, dul ve yetim var aylık alan; EYT’yle birlikte de 2 milyon 250 bin geleceği söylenmişti yani 16 milyonu bulacak emekli, dul ve yetim aylığı alanlar. Aileleriyle birlikte bu 40 milyon civarında bir nüfusun bu hususla ilgilendiğini gösteriyor. Demek ki 40 milyona yakın kişi yani Türkiye nüfusunun yaklaşık yarısı bu mevzuyla ilgili, bugün çıkarmaya çalıştığımız kanunla ilgili. Olağan ki onlar hakları olan bu meblağları almak zorundalar zira enflasyon altında ezilmiş vaziyetteler, sıkıntıdalar.
“TÜİK’in yanlış hesaplaması nedeniyle emekli, dul ve yetimler ile kamu çalışanları enflasyon altında eziliyor”
Geçmiş devir enflasyonuna nazaran kimi saptamaları yaparak geleceğe yönelik ödeme yapıyoruz, alacaklarını ona nazaran hesaplıyoruz. Ve maalesef, TÜİK’in enflasyonu yanlış hesaplaması nedeniyle, maalesef bunu bu türlü yapması nedeniyle, sonuç olarak emekli, dul ve yetimler ile kamu çalışanları enflasyon altında eziliyor. Enflasyon sonuçta makus idarelerin sonucudur, yapılan yanlış işlerin sonucudur. Bunun sonucu olarak kamu çalışanları, emekli, dul ve yetimler maalesef eziliyor, ücretliler eziliyor.
“Bugün Türkiye’de taban fiyat alanlar yüzde 50’nin üzerine çıkmıştır”
Bugün Türkiye’de minimum fiyat alanlar yüzde 50’nin üzerine çıkmıştır. Hiçbir ülkede bu türlü bir durum kelam konusu değil. Almanya’da, İngiltere’de yüzde 5’tir minimum fiyat alan çalışanlarda, ücretlilerde; bizde yüzde 50’yi geçmiş vaziyette. Bu, çok külfetli bir devirde olduğumuzu, çok düşünceli bir gidişat olduğunu gösteriyor. Mesela 2002 yılı en makus yıldır cumhuriyet tarihinde, iktisat istikametinden ele alındığında 2002 en makûs yıldır. Yirmi yıldan beri de daima 2002 baz alınarak kıyaslamalar yapılmıştır. 2002’de minimum fiyat 184 lira iken en az emekli aylığı 252 liraydı yani taban fiyatın yüzde 37 üzerindeydi. 2022’de taban fiyat 5 bin 500 liraydı, en az emekli aylığı 3 bin 500 liraydı yani yüzde 57 altındaydı. 2023 için bu kanunla getireceğimiz düzenlemeyle minimum fiyat 8 bin 500 lira, en az emekli aylığı 5 bin 500 lira olacak, yüzde 35 altında olacak. Kıyaslayınca 2002’nin bile çok çok çok altında kalıyor. 2002’de minimum fiyat 184 lirayken en az emekli aylığı 252 liraydı; çok büyük bir farklılık var. Bu, gitgide, ücretliler açısından durumun makûs olduğunu, fiyatların ezildiğini gösteriyor.
Kur muhafazalı mevduat hesabı için verilen para bu sene içerisinde tam açıklanmadı fakat aşağı üst 100 milyar lira Hazineden giden, 100-130 milyar Merkez Bankasından giden, 130 milyar kambiyo kârlarından vazgeçilen bir meblağ olarak alıyorum, 40 milyar da vazgeçilen tevkifat olarak alıyorum, aşağı üst toplam 300 milyara yakın yapıyor, 300 milyar. Vereceğimiz bütün bu meblağlar ne kadar tutuyor? Emeklilere ve kamu çalışanlarına ek vereceğimiz bu yüzde 30 yükün toplamı nedir? 259 milyar, 260 milyar bile değil. 260 milyar bu tutuyor, 300 milyar kur muhafazalı. Emekli dul ve yetimleri ve kamu çalışanlarını dikkate alın, en az 20 milyon, aileleriyle birlikte 50 milyon yapıyor. 1 milyon şahsa verdiğimiz para, geçen yılın parasıyla 300 milyar, bu yılın parasıyla emeklilere, dul ve yetimlere, kamu çalışanlarına verilecek olan 260 milyar. Bu sene kur muhafazalı mevduat bu türlü devam ederse, geçen yılki üzere dolardaki artış yüzde 50 olursa gelecek sene bu meblağ 1 trilyona bile yaklaşabilecek.”